Hayvan Beslemede Kalsiyum ve Fosfor

Hayvanların çoğunlukla gıdalarla, çoğu zamanda premixlerle takviye şekliyle tükettikleri ve organizmanın işlevinde çok önemli yer tutan minerallerin içerisinde hatırı sayılır bir yeri bulunan Kalsiyum (Ca) ve Fosfor (P) dur   Kalsiyum Vücutta en çok bulunan mineral olup, toplam vücut ağırlığının % 1-2 sini oluşturur. Vücuttaki  toplam Kalsiyumun ise % 99 u kemik ve dişlerde bulunur. Yem rasyonlarının oluşturulmasında en başta ilave edilen mineraldir.

Piyasada DCP, mermer tozu ve kireç taşı şeklinde mamüllerin kullanılmasıyla karşılanabilir. Ayrıca piyasadan tedarik edilebilecek olan kemik unu da iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Yalnız dikkat edilmesi gereken husus rasyonda Kalsiyum / Fosfor oranıdır. Rasyona 1/2 oranında katılmaları vücutta kullanımları  ve fonksiyonları açısından önemlidir.

Vücutta yeterince bulunmaması halinde ise;

1. Büyümenin yavaşlaması yanında süt veriminde de düşmeler görülür.
2. Kemiklerde ve dişlerde bozulma, bu sebeple duruş bozuklukları ve tırnaklarda yangılara sebebiyet verir.
3. İneklerde buzağılamadan hemen sonra Kalsiyum ihtiyacı artmakta, yeterince karşılanamayan ve absorbe edilemeyen kalsiyum ise hipokalsemi oluşturarak süt hummasına neden olmaktadır.
4. Kanın pıhtılaşması azalarak kanama vakalarında sıklaşma görülür.
5. Kanatlılarda ise yumurta kalitesinin düşmesi yanında kendi yaşam seviyelerinde de düşüş görülür.

Fosfor ise vücutta % 80 iskelet yapısında % 20 ise yumuşak dokular yanında özellikle kaslarda bulunmaktadır. Fosforun organik ve inorganik formları emilir özellikte olup, emilim çoğunlukla ince bağırsağın üst kısmından yapılmaktadır. Fosforun vücutta miktarı Vitamin D, Paratroid Hormonu ve Kalsitonin hormonları tarafından dengelenmektedir. Vücuttan atılımı ise ot yiyen hayvanlarda dışkı ile olmaktadır. Özellikle mera topraklarında Fosfor miktarının çok düşük olduğu bölgelerde Fosforun vücutta yetmezliği durumuna bağlı olarak semptomlar oluşmakta, bu semptomlar özelliklede büyüme ve yüksek verimin alındığı laktasyon döneminde oluşmaktadır.

Başlıca Fonksiyonları;

1. İskelet ve dişlerin oluşmasında en temel yapı taşıdır.
2. Süt üretiminde ve kanatlılar için yumurtada kabuk oluşumunda rol oynar.
3. Kanın pıhtılaşması, glikojen metabolizması, sinirlerin uyarılması ve birtakım hormonların salgılanmasında görev alır. Kemik, diş ve kasların oluşumunda görev alır.
4. DNA ve RNA nın yapısını oluşturur.
5. Süt verimini artırması yanında, kanatlılarda yumurta oluşumunda kalsiyumun taşınmasını sağlar.
6. Protein sentezi yanında, asit baz dengesini sağlayarak osmotik basıncı düzenler.
7. Rumen mikroorganizmalarının selülozu sindirebilmelerine etki eder.