Döl Verimi

Kuzulama Periyotları

1. Koyunun normal ömür süresi 7-10 yıldır.Bu sürenin 6-8 yılı döl verimine müsait olan süredir

   

2. Gebelik süresi yaklaşık 5 aydır ( 144-152 gün ).Süt emzirme sağım döneminide 4-5 ay sürdüğünü düşünürsek normal bir kuzulama periyodu 9-10 ayı bulur.
3. Doğal koşullarda bir koyun yılda 1 defa kuzulamaktadır.Fakat bakım ve besleme şartları iyileştirilerek bu süre 8 aya düşürülebilir.8+8+8=24 şeklinde bir koyunun 2 yılda 3 defa kuzulaması mümkündür.

Kızgınlık

1. Erken gelişen ırklarda ilk kızgınlık 8-10 aylık iken başlayabilir.Yerli ırklarda ise bu süre 1-1,5 yaş arasındadır.
2. Koyunlar senenin belirli mevsimlerinde kızgınlık gösterirler.Kızgınlık mevsimini belirleyen faktörler; gün ışığı süresi,sıcaklık ve mera  koşullarıdır.
3. Günlerin kısalıp gecelerin uzaması ve gün ışığı süresinin 14 saatin altına düşmesibeyindeki merkezi uyarır ve hormonal aktiviteyi başlatır.Haziran-Aralık arası dönemde günler kısalıp geceler uzadığı için kızgınlık dönemleri çoğunlıkla yaz ve sonbahar aylarına denk gelir.Günlerin uzayıp gecelerin kısaldığı Ocak-Haziran döneminde kızgınlık ihtimali azdır.
4. Çevre ısısının çok yüksek olması kızgınlığı olumsuz etkiler.Sıcak mevsimde kızgınlık ortaya çıkmışolsa bilekoçların dölleme gücü düşer.Döllenme gerçekleşse bile yavru 1-2 hafta içinde düşebilir.
5. İlkbahar ayları koyunların doğum ve süt verme dönemleridir.Gün ışığı süresinin giderek uzaması ve ayrıca merada östrojenik bitkilerin çok olması sebebiyle ilkbahar ayları kızgınlık ve döl tutma açısından uygun değildir.
6. Ülkemizin bazı yörelerinde Haziran-Aralık bazı yörelerinde Ağustos-Aralık arasında kızgınlık yoğunluk kazanır.Bu mevsimlerde yapılacak döllemeler daha başarılı olur.
7. Kızgınlık mevsimi geldiğinde koyunlar 14-22 günde bir (ortalama 16-17 gün) kızgınlık belirtileri gösterir
8. Irk özellikleri çevre ve ikim koşularına bağlı olarak koyunlar bir dölerme sezonunda 7-12 defa kızgınlık gösterebilirler.
9. Kızgınlık süresi 7-12 saattir.
10. Kızgınlık belirtilerinin ortaya çıkmasından sonraki 24 saat ile 36 saat arasında kızgınlık belirtilerinin sona ermesinden önce ovulasyon gerçekleşir.Yumurta döl yatağına düşer.
11. Eğer koyun gebe almadı ise kızgınlığın sona ermesinden 12.günden itibaren sonraki dönemde gebelik hormon salgısı durur ve birkaç gün içinde yeni bir kızgınlık siklusu başlar.
12. Yapağının kırpılması ve sürünün serin yaylalara nakli döl tutma oranını yükseltmek amacıyla uygulanabilir.
13. Gün ışığının uzun olduğu aylarda (ocak-haziran) gündüzler koyunları bir süre kapalı ve karanlık ahırlarda tutmak sureti ile kızgınlığı kamçılamak bir ölçüde mümkündür (günlük ışık süresini 14 saatin altına düşürme yöntemi)

Kamçılama (Flushing ) Yemlemesi

1. Döl verimini arttırmak içinen yararlı yöntem kamçılama yemlemesi yöntemidir.Koçlara 1-1,5 ay kala koyunlara koç katımına 3-4 hafta kala kamçılama yemlemesi yapılmaya başlanır.

1. Bu yemlemenin ölçüsü koyunlara günde 100 gr ağırlık artışı kazandırmaktır.
2. Kamçılama yemlemesi koç katımı mevsiminin sonuna kadar gebeliğin ilk 2 haftasınıda kapsayacak şekilde devam eder.(Normal olarak koç atımından önce 3-4 hafta,koç katımında 6-7 hafta olmak üzere toplam 9-11 hafta)
3. Bu dönemde koyunların yaklaşık 5-7 kg ağırlık kazanmış olmaları gerekir.Kamçılama yemlemesi döneminde 40 kg ağırlıkta bir koyunun günde 150 Mcal ME ,15 gr HP ihtiyacı vardır.
4. Koç katımı öncesinde ve koç katımı döneminde sürüler mümkün olduğunca en iyi meralarda otlatılmalıdır.( 9-10 hafta ) Ayrıca serin tutulmaya ve serin saatlerde otlatılmaya dikkat edilmelidir.Bunlara ilave olarak koyun başına günde 300-500 gr koyun süt yemi veya kırılmış arpa verilmelidir.
5. Mineral ve izmineral noksanlıklarını telafi etmek amacıyla yeme karıştırarak yada kepek ve tuzla karıştırılıp yalatmak sureti ile vitamin mineral takviyeleri yapılır.

Kamçılama Yemlemesinin Faydaları;

1. Kızgınlığı uyarır
2. Döl tutma oranı yükseltir,kısırlığı azaltır
3. İkizlik oranını yükseltir
4. Doğumların1,5-2 ay içerisine toplanmasını sağlar

Planlı Koç Katımı

Koçlar yıl boyu koyunlar ile beraber bırakıldıklarında koyunlar hangi ayda tesadüfen kızgınlık gösterir ise o tarihte gebe kalmaktadırlar.Bunun sonucunda doğumlar 4-5 aya kadar yayılmakta ilk doğan kuzular 4-5 aylığa kadar emdiklerinden analarını zayıf düşürmekte,koyun fazla sağılmadan kuruya çıkmaktadır.

Uzun bir zaman yayılmış doğum sezonu sonunda ortaya çıkan kuzu sürüsü irili ufaklı sosyal düzeni bozuk,merada veya ahırda bakım ve beslenmesi çok güç hale gelmiş olan bir sürüdür.Bu sürüde zayıflar dahada ezilir.

Toplu doğum istikrarlı yönetimin sağlıklı bakım ve beslemenin anahtarıdır.Bunun için planlı koç katımı uygulaması şarttır

Planlı Koç Katımı

1. Koçlar yıl boyu sürüde tutulmamalıdır
2. Koç katım süresi kısaltılmalıdır (36-40 gün)
3. Koç katım zamanı tesbit edilirken iklim,yemleme,yem,mera,ve pazarın talebi dikkate alınmalıdır.
4. Koç katımına 4 hafta kaladan itibaren koç katımı sonuna kadar (70 gün) kamçılama yemlemesi yapılmalıdır.