Hayvan Seçiminde Dikat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Hayvanın Irkı
2. Hayvanın Yaşı
3. Hayvanın Cinsiyeti
4. Kondüsyon
5. Orijin
6. Bakım Ve Sağlık
7. Beslenme

Hayvanın Irkı

Kültür ırklarından Montofon (Esmer Irk) ve Holstein ( Siyah-Beyaz Alaca ) ile bunların melezleri besicilik için uygun hayvanlardır. Bu hayvanların besi performansı yerli ırklara göre daha iyidir.

Yaş

Sığırlarda besi performansını etkileyen en önemli faktörlerden birisi hayvanın yaşıdır.

Besiye alınan genç sığırların erişkin sığırlara göre avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir;

1. Genç hayvanların cüsse ve ağırlıkları daha düşük olduğundan hayvan alımında erişkin lere göre daha az sermayeye ihtiyaç duyulur.
2. İskelet çatısının büyüme ve genişlemesi devam ettiği için daha fazla ağırlık artışı sağlarlar.
3. Genç hayvan vücut ağırlığına göre kıyaslandığında daha fazla yem tüketir fakat yemden yararlanması yüksek olduğundan hızlı ağırlık artışı gerçekleşir.
4. Genç Hayvanın cüssesi daha düşük olduğundan yaşama payı besin ihtiyacı da düşüktür. Yediği yemin ağırlık artışına dönüşüm oranı daha yüksektir.
5. Genç hayvan daha fazla et ve yaşlı hayvan ise daha fazla yağ biriktirir.1 kg yağ birikimi için hayvanın harcaması gereken enrji miktarı 1 kg et-kemik birikimi için gerekli enerjinin yaklaşık 2 katıdır. Bu nedenle yaşlı hayvanlar çok enerji harcamasına rağmen az ağırlık artışı sağlar. Dana besisinde dahi besinin son dönemlerinde ağırlık artışının düşmesinin nedeni bu dönemin semirme dönemi olmasıdır.
6. Genç hayvan vücudunda daha çok su tuttuğu için ağırlık artışı nispeten daha çok olur.
7. Genç hayvanlar vücut yağını daha çok kas ve lifler arasında biriktirir. Tüketici böyle eti tercih eder. Yaşlılarda ise karın yağı daha çok olur ancak makbul değildir
8. Gençlerde etin en değerli kısmı olan bel ve but kasları daha iyi gelişir.
9. Genç hayvanların besi süresi uzundur. Et fiyatlarının uygun olmadığı dönemde besicinin kesimi bir süre ertelemesi onu ciddi zarara sokmaz. Zira hayvanın büyümesi devam etmektedir. Fakat besisi sona ermiş ve büyümesini tam olarak almış olan erişkin bir sığırın bekletilmesi hayvanda önemli bir ağırlık artışı sağlamayacağından yediği zarardır.
10. Genç hayvanlar açık ve yarı açık besi damlarına daha kolay adapte olurlar.

Genç Hayvan Besisi nin Dezavantajları;

1. a) Hayvan alışında Kg canlı ağırlık başına alış fiyatı nispeten yüksektir.
2. b) Besi süresi uzun olduğundan paranın geri dönüşüm süresi uzundur.
3. c) Rasyonun dengesiz olması durumunda uzun besi süresi içerisinde hatalı beslemenin sonuçları ortaya çıkar.
4. d) Genç hayvanlar solunum hastalıklarına daha duyarlıdırlar.

Dana Besisinde Uygun Yaş Nedir?

Normal olarak sütten kesimi takiben danalar besiye alınabilirler.Ancak bunların CA  ları 150-200 kg olana kadar özel bir besleme programı uygulamak daha sonra yüksek enerjili besi yemlerine geçmek gerekir.

Ülkemizde yaygın olan Siyah-Beyaz Alaca ve montofon danalar ve bu ırkların melezleri henüz süt dişlerini dökmeden 1-1,5 yaş arasında yerli danaları 2 yaşında besiye almak tercih edilmektedir.

Hayvanın Cinsiyeti

Erkek sığırların kısırlaştırılmış erkeklerden ve dişilerden besi performansları yüksektir. Buna göre besiciliğin karlı olabilmesi için kısırlaştırılmamış erkek hayvanların besiye alınması gerekir.

Bazı durumlarda düveler de besiye alınsada bunların da erkeklere göre besi performansı düşük, karkasta yağ miktarı ise yüksektir.

Kondüsyon

Kondüsyon dendiğinde hayvanın gelişme ve besi durumu akla gelir. Besiye alınan hayvan gelişmesini tamamlamış bir sığır ise iskelet çatısının yüksekliğine ve genişliğine dikkat edilmelidir. Çünkü hayvanın besi sırasında kazanabileceği canlı ağırlık miktarı iskelet çatısının kapasitesi ile sınırlıdır.

Buzağılık döneminde iyi bir bakım ve beslenmeyle alınan hayvanlar ile sığır besisinde başarılı sonuçlar alınabilir. Kondüsyonu düşük olan hayvanların besiye alınması daha ekonomiktir.

1. İster genç ister erişkin bir sığır olsun besiye alınacak olan hayvanın bir deri bir kemik denecek kadar zayıf olması eğer bu zayıflık bir hastalığa bağlı değilse avantajdır.
2. Hayvan cılız ve az kilo çektiği için daha ucuza alınabilir.
3. Besi sonuna kadar daha fazla ağırlık artışı sağlayacaktır.
4. Zayıf hayvanlar besili hayvanlara kıyasla daha hızlı ağırlık artışı sağlarlar.

Orijin

Besiye alınacak olan sığırın orijininin mümkün olduğunca bilinmesinde fayda vardır. Damızlık değeri yüksek olan boğalardan elde edilen erkek danaların beside kullanılması önerilir. Böyle hayvanlarda besi performansı yüksek olacağından kârlı lık artar.

Bakım Ve Sağlık

Besiye alınacak olan hayvanların besi öncesinde iç ve dış parazitlerden arındırılması yemin en iyi şekilde değerlendirilmesi açısından önemlidir. Aynı şekilde enfeksiyöz hastalıklara karşı aşılama ihmal edilmemelidir.

Beslenme

Hayvanların dengeli beslenmesi işletme karlılığını büyük ölçüde etkiler. Yem giderlerinin toplam giderler içindeki payının yüksekliği düşünüldüğünde dengesiz ve yetersiz bir besleme programı besiciliği karlı olmaktan çıkaracaktır.