Ketozis

Daha ziyade yüksek verimli süt ineklerine görülen bir metabolizma hastalığıdır. Doğumdan sonra 3. - 4. haftalar içinde rastlanan hastalıkların en önemlisidir.

Tedavinin çok güç olması ve iyileşen hayvanların da o laktasyon döneminde bir daha eski verimine ulaşamaması nedeniyle ekonomik önemi büyük bir hastalıktır.

Ketosis in nedenleri

1. Yüksek verimli süt sığırlarında daha çok görülür. Yerli ineklerde az görülür. Erkek hayvanlar ve gelişme çağındaki dişilerde görülmez.
2. Doğumdan önce ender rastlanır.
3. Genelde laktasyonun ilk 3 ayı içerisinde görülür. En fazla doğumdan sonraki 2-4.haftalarda ortaya çıkar. Seconder ketosis ise laktasyonun her döneminde görülebilir.
4. Mera mevsiminde nispeten az görülür. Ahır beslenmesinde, kış sonları ve ilkbahar başlarında görülme sıklığı artar.
5. Hayvanların gebeliğin son aylarında ahıra kapatılmaları, Bağlı sistemde tutulmaları, enerjisi yüksek olan yemlerle aşırı derecede beslenerek semirtilmeleri karaciğer yağlanamasına neden olur.Bu tür hayvanlarda doğumu takiben ketosis hastalığına daha çok rastlanmakatadır.
6. Rasyonda protein enerji dengesinin  olmaması, protein bakımından zengin, karbonhidrat bakımından fakat rasyonlarla beslenmesi. Ayrıca bu tür yemlerin etkisi ile süt veriminin dengesiz artışıda enerji ihtiyacını arttırmaktadır.
7. Yüksek miktarda yağlı tohum küspeleri içeren yemler, kötü hazırlanmış ve acılaşmış silaj kenotic etkili olabilmektedir.
8. Açlık, ani yem değişiklikleri, kaba yem yetersizliği nedenler arasındadır
9. Doğumdan sonra ortaya çıkan çeşitli stres halleri, laktasyon stresi, düzensiz besleme, hareketsizlik olumsuz etkiler arasındadır.

Belirtiler

1. İştiha birden azalır veya tamamen kesilir. Önceleri kuru ot ve saman gibi kaba yemleri yerken daha sonra bunları da yemez hale gelir.
2. Geviş alma ve rumen hareketleri tamamen durur. Kabızlık oluşur. Günlerce hiç dışkılama olmaz. Daha sonraları ara sıra küçük parçalar halinde üzeri muhatla kaplı dışkı parçaları çıkarttığı görülür. Hayvana ne kadar sürgüt verilirse verilsin kabızlık çözülmez.
3. Hastalığın ilk günerinde süt verimi çok ani ve büyük oranda düşer. Normalde 20-25 lt süt veren bir hayvanın süt verimi aniden 4-5 lt kadar düşer. Sonraları dahada azalabilir.
4. Sütün kıvamı koyulaşır krema görüntüsünü alır aromatik bir kokusu ve değişik bir tadı vardır. Kaynatıldığında pıhtı oluşabilir.
5. Hayvan çok hızlı zayıflar. Deri esnekliği azalır. Kıllar matlaşır.
6. Hayvan durgun, hareket etmede isteksiz, karın çekik, bel hafif kambur görünüştedir.
7. Hayvanın nefesi koklandığında aseton kokusu alınır.
8. Laboratuarda  İdrar, süt ve kan serumunda keton cisimcikleri görülür.
9. Hastalık 3-4 hafta kadar devam eder.Bazı hastalar kendiliğinden düzelme yoluna gidebilir. Çoğu hastada ise hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasından 5-10 gün sonra sinirsel belirtiler ortaya çıkar. Bunlar;
10. Hayvan yem niteliğinde olmayan yabancı maddeleri yeme eğilimi gösterir.
11. Dokunulduğunda, yürütüldüğünde, bağlanmak istendiğinde hayvanda titreme çırpınma saldırma hareketleri görülür.
12. Şuur  bozulur
13. Diş gıcırtısı, yalanma, boş çiğneme hareketleri, böğürme, yürüyüşte koordinasyon bozuklukları, sağa sola saldırma, yemşiğe çıkma gibi sinirsel belirtiler görülür.
14. Sinrsel semptomların ortaya çıkması ile beraber hastalığın seyri hızlanır arka eklemlerde felç şekillenmeye başlar, yürürken çöker 3-4 gün içerisinde ayağa kalkamayacak hale gelir ve komaya girerek ölür

Korunma

1. Gebelik süresinde hayvan asla yağlandırılmamalıdır. Doğuma 6 hafta kala hayvan kuruya çıkarılmalı, gebeliğin son ayında hayvana verilecek günlük konsantre yem miktarı 4 kg ı geçmemelidir.
2. Gebe inek iyi kaliteli kuru ot ile beslenmeli bağlı tutulmayıp serbest bırakılmalıdır. Merada dolaştırılmaları çok faydalıdır.
3. Gerek gebelik gerekse laktasyon dönemlerinde rasyona yeterli miktarda izmineral takviyeleri yapılabilir.
4. Rayonda protein-enerji dengesi sindirilebilirlik üzerinden sağlanmalıdır.
5. Keton etkili yem maddeleri mümkün olduğunca az kullanılmalıdır. Bunlardan bazıları; Kötü hazırlanmış silajşar, çürümüş, acımış yem maddeleri, küflü kaba yemler, acımış yağlar ve acımış yağlı tohum küspeleridir.

Tedavi

1. Hiç vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurulmalıdır. Fakat aşağıdaki uygulamalar hekim kontrolü olmadan uygulanabilir.
2. Hayvan ahırda serbest bırakılır
3. Rasyon değiştirilir. Hasıl mısır, iyi kalite yeşil ot, öğütülmüş mısır, iyi kalite kuru ot, havuç ve hayvan pancarı  gibi yemler verilir.
4. Enerji kaybını azaltmak için sağım bir süre durdururlur veya sadece buzağının emmesine izin verilir.