BUZAĞI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE DİKKAT EDİLECEKLER
Sağlıklı Bir Buzağı Yetiştirme de Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Süt emme dönemin de,süt emen buzağılar birbirini emme alışkanlığı oluşmaması için birbirinden ayrı tutulmalıdır. (Buzağı kulübeleri. Süt emme döneminde buzağılar aynı ortamda bakıldıklarında emme refleksi nedeni ile birbirlerini emmeye başlayacaklardır. Bu alışkanlık ileri yaşlarda devam edebileceği gibi bu dönemdede buzağı hastalıklarının sürü içerisinde yayılmasına neden olacaktır.
- Süt ya da diğer sıvı gıdalar fazla verilmemelidir.
- Günde iki öğün süt verilmelidir. Öğün sayısı arttırılmamalıdır. Günde bir öğün uygulamasından da olumlu sonuç alınmasına karşılık, sıvı gıdaların iki öğünde verilmesi hayvanların günde iki defa gözlenme imkan verdiği için tercih edilmelidir. Böylece akut olarak gelişebilen bazı hastalıklara erken müdahale imkanı doğmaktadır. Zayıf veya hastalığı yeni atlatmış hayvanlara öğün sayısını artırmanın yararı vardır.
- Süt en basit şekli ile kovalarda verilebilir. Hayvanlar eğer kovadan süt içemiyorlarsa bakıcılar parmaklarını emdirerek hayvanın ağzını kovadaki süte daldırmak suretiyle buzağıları, kovadan süt içmeye alıştırabilirler. Toplu halde tutulan hayvanlarda bu şekilde sıvı gıdalarla besleme, hayvanlar emme içgüdülerini tatmin edemediklerinden dolayı birbirlerini emmeye ve ileride mastit problemi ile karşılaşılmasına sebep olabilirler. Bu nedenle kava ile süt çevrilmesi tavsiye edilen bir metod değildir.
- Emzikli kovalar yada biberon ile otomatik yemleme sistemleri tavsiye edilen metodlardır. Fakat bu sistemde temizlik zordur ve dikkat edilmesi gereken bir noktadır.Son yıllarda geliştirilen bilgisayarlı sistemlerde ise daha kontrollü bir şekilde buzağının süt içmesini sağlamak mümkün olmaktadır.
- Buzağı anne yanında serbest emzirme ile beslenmemelidir.(kontrolsüz besleme) Bu şekilde beslenen buzağılarda içilen süt miktarını tesbit etmek mümkün değildir.Kontrolsüz programda buzağı annesini istediği kadar emer ( 350 lt./ 45 gün).Alınan fazla süt ishale sebep olur .Kontrollü programda yani biberon ile besleme de ( 183 lt./ 45 gün )
- Anaya salınan buzağıda içirilen fazla süt buzağıyı doyuracağından,yavrunun yeme ilgisiz kalmasına neden olur, buda işkembenin dolayısıyla buzağının gelişimini engeller.(kavruk buzağı).Bunun sonucunda buzağının gelecekte iyi bir damızlık olası söz konusu olmayacaktır.
- Anaya salınan buzağı bol miktarda süt tükettiği için ilk başlardaki görüntüsü biberonla beslenen buzağıya göre daha gürbüz olabilir.Sütten kestikten sonra bu görüntü tamamen tersine döner.
- Amacı üretilen sütten kar elde etmek olan işletmede kontrolsüz fazla içirilen süt işletmenin zarar etmesine neden olacaktır.
- Buzağı 700 gr. Buzağı Başlangıç yemi tükettiğinde sütten kesilebilir.
- Su içerikleri yüksek; silaj ,taze mera otları gibi ürünler yem tüketimini sınırlayacağından büyümeyi olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle 3 aylıktan daha küçük yaştaki hayvanlara verilmez.
- Buzağı kulübelerinde, dış ortam şartlarında tutulan hayvanlarda soğuk mevsimlerde hayvanın enerji ihtiyacının artacağı göz önüne alınmalıdır.Bu nedenle soğuğun şiddetine göre hayvana verilecek süt miktarı 1.5 katına kadar, öğün sayısı ise 3'e çıkartılabilir.
- Her buzağı için en az 2.2 m2 yer olmalıdır.
- Vitamin yetersizliğine karşı önlem olarak doğumdan hemen sonra enjektabl vitamin uygulaması yapılmalıdır. Buzağılara temiz ve taze su 4. günden itibaren verilir. Özellikle sıcak havalarda sınırlı miktarda süt verilen buzağılara mutlaka su verilmelidir. Süt yanında su verilen hayvanlarda Buzağı başlangıç yem tüketiminin daha fazla olduğu ve hayvanların performansının daha iyi olduğu gözlenmektedir. Buzağı kayıpları bir işletmenin karlılığını önemli ölçüde etkilemekte ve bunun en büyük nedeni olarak da ishaller gösterilmektedir. İshallerin tedavisinde erken davranmak oldukça önemlidir. İshal görülür görülmez verilen süt miktarı azaltılır hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin kayboluşuna bağlı olarak 3-6 öğün sadece, su ile hazırlanmış elektolit solüsyonlar günde canlı ağırlığının %10'unundan az olmayacak şekilde verilir. Sıvı ticari elektrolitler kullanılabileceği gibi aşağıdaki bileşim de tercih edilebilir.
- 4 çay kaşığı tuz
- 3 çay kaşığı yemek sodası
- 1/2 fincan toz şeker
- 4 litre su
- Sıvı gıdalar 37.5°C ye kadar ısıtıldıktan sonra kullanılmalıdır. Hatta içirinceye kadar geçen süre içerisindeki soğuma dikkate alınarak 40°C ye kadar ısıtılması daha doğru olur.
- Her türlü hijyene dikkat edilmeli ( Emzik, kova , bakıcı vs)
- Barınağın sıcaklığı 16°C'den fazla olmamalıdır.
- Temiz ve kuru altlık kullanılmalıdır.
Erken Sütten Kesme
Araştırmalar buzağıların 3 hafta gibi kısa bir sürede sütten kesilebileceklerini göstermektedir. Fakat zorunlu olmadıkça süreyi bu kadar kısaltmamak gerekir. Çünkü bakım ve beslemede çok fazla titizliğe gerek duyulmaktadır. Çoğu yetiştiriciler erken sütten kesimde 4-8. haftaları tercih etmektedirler. Erken sütten kesimde kriter olarak yaş yerine tüketilen Buzağı başlangıç yemi miktarının alınması daha uygun olur.
Bir buzağı 500-700 gr starter yemi tüketebiliyorsa sütten kesim için uygun zaman gelmiş demektir.
Buzağı başlangıç yeminin en az %18 ham protein ihtiva etmesi ve pelet şeklinde olması tercih edilir.