Süt Sığırlarının Kuru Dönem Beslenmesi

Beslenme açısından en kritik dönemdir.Doğuma iki ay kala,özellikle gebeliğin son ayında cenin büyük bir hızla büyür ve canlı ağırlığı artar.Öyle ki 7 aylık bir ceninin ağırlığı 10 kg civarıddayken,8.ayda 16.5 kg'a 9.aydaysa 40 kg'a ulaşır.Ceninin büyümesi için harcanan tüm besin maddeleri inek tarafından sağlanmak zorundadır.Eğer ceninin ihtiyacıda dikkate alınarak inek yeterli ve dengeli beslenmez ise, inek kendi ihtiyacından önce ceninin ihtiyacını karşılamaya çalışır.Bunun sonucunda kendisi bitkin düşer ve hastalıklara karşı direnci azalır.Bunun sonucu ölüme kadar gidebilir.

Hayvanın yeniden gebe kalma dönemi 80 günü geçmemelidir ve bu süre kuru dönem beslenmesiylede yakından ilgilidir.Hayvanın vücut kondisyonu ne kadar iyi olursa doğum sonrası kendini o derece çabuk toparlayacaktır.Kuru dönemde uygulanacak iyi bir besleme programı, hem müteakip laktasyon dönemindeki süt veriminin artırılmasında hem de metabolik hastalıkların minimize edilmesinde büyük önem taşır.

Memede eski hücrelerin regresyonu yeni hücrelerin oluşumu bu dönemde gerçekleşmektedir.

Fötüsün normal gelişimi ve takip eden laktasyon periyoduna daha iyi bir kondüsyonla girmesi için bu dönemin mutlaka uygulanması gerekir. 5 puan üzerinden yapılan ve en kilolu ineklere 5 puan verilen kondüsyon puanlamasına göre kuru dönem başlangıcında 2-3 puan olması gereken kondüsyonun  buzağılama sırasında 3.5-4 puana çıkarılması gerekmektedir.

Kuru dönemin 60 gün sürmesi gerekmektedir.Bu sürenin daha az tutulması müteakip verimi  çok olumsuz yönde etkilemektedir.

Rasyonlar hesap edilirken hayvanın yaşama payı ihtiyacı, gebelik ihtiyacı ve gerekli ise bir miktar ağırlık artışı için gereken ihtiyaçlar göz önüne alınmalıdır.Kurudaki ineklerde kuru madde ihtiyacı yaklaşık canlı ağırlığın %2'si kadardır. Bunun en az yarısının kaba yemlerden sağlanması gereklidir.Rasyona %50 oranında katılan tane yada konsantre yemler hayvanın ihtiyacını karşılamaya yeterlidir.Hatta kuru dönemin başlangıcında hayvan iyi bir kondüsyonda  ise ve mısır silajı gibi yüksek enerjili bir kaba yem kullanılıyorsa verilecek kuru madde miktarı canlı  ağırlığın %2'sinden de az olabilir ya da rasyon büyük ölçüde bu kaba yeme dayandırılabilir.Rasyondaki ham protein oranı %12'ye kadar  indirilebilir.

Doğuma 10 gün kala konsantre yem miktarı tedricen arttırılmaya başlanmalıdır. Bu uygulama ile doğumu müteakip artan ihtiyaçları karşılamak amacıyla  yüksek düzeyde verilecek konsantre yeme hayvan alıştırılmış olur.

Bu dönemde hayvanlara aşırı miktarda Ca ve P verilmesi hipokalsemi ihtimalini artırır.

Laktasyonun başlangıcında Ca  ihtiyacında meydana gelen ani artışa karşı kemiklerdeki kalsiyum deposunu hazır halde tutmak ve kemiklerden Ca mobilizasyonunu aktive etmek amacıyla Bu  dönemde rasyondaki Ca düzeyi ihtiyacın altına indirilir. Günlük 50-80 g kadar Ca ve 50-60 g kadar P yeterli olmaktadır. Ya da rasyondaki Ca miktarı %0.6'ya; P  miktarı ise %0.4'e kadar indirilebilir.

Yeterli düzeyde A,D ve E vitaminlerinin verilmesi özellikle retensiyo vakalarının azalması, buzağının yaşama gücünün artması ve  hipokalsemi oranın azalması açısından önemlidir.Bölgede Se yetersizliği görülüyor ise buzağılarda Se yetersizliğinden ileri gelen hastalıkların önüne geçilmesi için  yeme Se'lu yem katkı maddeleri ilave edilir ya da hayvanlara enjektabl solusyonlar uygulanır.Kobalt yetersizliğinin görüldüğü yörelerde kuru dönemde yemlere Co ilavesi ile kolostrum ve sütteki Co konsantrasyonunu artırmak mümkün olmaktadır.

Laktasyonun başlangıcında görülen meme ödemlerini en aza indirmek amacıyla kuru dönemde rasyondaki tuz miktarı azaltılmalıdır.
Kuru Dönemde Hayvanı Zayıflatmak Zordur İneğin Ağırlığı Laktasyonun Son Döneminde Kontrol Edilir

- Gebeliğin 8.ayında;kendi ağırlığı ve gelişme dönemi dikkate alınarak ihtiyacı hesaplanmalı ve kuruya alındıktan sonra yavaş yavaş artırılmak kaydıyla dönem sonunda 3-4 kg süt veren bir inek gibi beslenmelidir.

- Gebeliğin 9.ayında;kesif yem miktarı günden güne artırılarak son günlerde 6-7 kg süt veren bir ineğin ihtiyacını karşılayacak şekilde beslenmesi gerekir.

Kesif yem miktarının,gebeliğin sonuna doğru artırılmasının ana nedeni,ceninin büyümesi ve sindirim sistemine baskı yapması durumunda kuru ot ve silaj gibi hacmi büyük kaba yemlerin tüketiminin sınırlandırılmasıdır.Bu nedenle,rasyonda(günlük yem öğünlerinde)kullanılacak kaba yemlerin kalitesininde yüksek olması gerekir; aksi halde ineğin besin maddeleri ihtiyacını karşılamak güçleşir.Hazırlanan rasyonda yemlerin sindirilme oranı %70'in altında olmamalıdır.Kullanılacak yemler mutlaka kontrol edilmeli ve bozulmuş,küflenmiş,kızışmış yemleri vermekten kesinlikle kaçınılmalıdır.